Europejskie i międzynarodowe instytucje finansowe przeznaczą 10 mld euro na rozwój zrównoważonych połączeń transportowych między krajami UE a Azją Centralną. W szczególności strony zamierzają rozwijać logistykę wzdłuż korytarza transkaspijskiego. Kwestia ta została omówiona na forum inwestorów Global Gateway, które odbyło się w dniach 29-30 stycznia w Brukseli.
Podczas wydarzenia podkreślono, że sytuacja na Ukrainie zmusza do poszukiwania alternatywnych efektywnych sposobów dostaw towarów między Europą a Azją, z pominięciem Rosji.
W tym kontekście ogromne znaczenie ma transkaspijski korytarz transportowy. Uczestnicy forum planują szczegółowo przedyskutować projekty, na które będą skierowane inwestycje zapowiadane przez Unię Europejską. Zakłada się, że inwestycje przyczynią się do przekształcenia szlaku handlowego łączącego Azję Centralną z Europą w szlak multimodalny, który umożliwia dostawę towarów w ciągu 15 dni.
Ponadto strony podpisały odrębne dokumenty w ramach ogólnej umowy inwestycyjnej na kwotę 10 mld euro. Tym samym Europejski Bank Inwestycyjny, w ramach gwarancji Komisji Europejskiej, przyznał pożyczkę w wysokości 1,47 mld euro rządom Kazachstanu, Kirgistanu i Uzbekistanu, a także Bankowi Rozwoju Kazachstanu. Z kolei Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju podpisał z Kazachstanem Memorandum of Understanding, zgodnie z którym instytucja finansowa przekaże republice 1,5 mld euro na projekty z zakresu transportu i logistyki.
Jak podają uzbeckie media, Europejski Bank Inwestycyjny podpisał z przedstawicielem tego kraju osobną umowę na kwotę 500 mln euro. Pierwszego dnia forum do uczestników zwrócił się szef europejskiej dyplomacji Josep Borrell. Zwrócił uwagę na znaczenie współpracy UE z państwami regionu Azji Centralnej.
„Cztery lata temu, kiedy przyjechałem do Brukseli, Azja Środkowa wydawała się być gdzieś na peryferiach, a teraz jest w centrum wszystkiego. Jesteście kamieniem węgielnym między Europą a Azją. I dlatego nasze partnerstwo jest dla nas tak ważne” – powiedział polityk.
Jego zdaniem, w kontekście kryzysów międzynarodowych – zmiany władzy w Afganistanie, konfliktów zbrojnych na Ukrainie i w Strefie Gazy – konieczne jest większe inwestowanie w fizyczne więzi między Europą a Azją Centralną, szukanie alternatyw dla transportu, energii i łańcuchów dostaw. Borrell podkreślił, że w sprawach partnerstwa należy skupić się na gospodarce i bezpieczeństwie, ponieważ we współczesnym świecie pojęcia te są ze sobą nierozerwalnie związane.
Dyplomata poruszył też temat antyrosyjskich sankcji, mówiąc, że ich skuteczność zależy od wspólnej pracy UE i rządów państw regionu. „Uważnie monitorujemy handel między nami, naszymi partnerami z Azji Środkowej i Rosją, analizując, jakie mechanizmy pozwalają obejść sankcje” – powiedział Borrell.
Wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych powiedział, że dialog między stronami będzie kontynuowany w szczególności w ramach pierwszego pełnoprawnego szczytu UE-Azja Środkowa, który odbędzie się jeszcze w tym roku w Uzbekistanie.
Transkaspijski Korytarz Transportowy (zwany też Korytarzem Środkowym) to trasa biegnąca przez Chiny, Kazachstan, Morze Kaspijskie, Azerbejdżan i Gruzję. W rzeczywistości projekt ten jest alternatywą dla Rosyjskiej Kolei Transsyberyjskiej w zakresie dostaw towarów z Chin do Europy. Według strony kazachstańskiej można w ten sposób przewieźć do 10 mln ton ładunków rocznie, w tym do 200 tys. kontenerów.