Rosyjscy deputowani przeciwni zniesieniu sowieckich nazw w Biszkeku

Lokalni deputowani zaproponowali zmianę nazw czterech okręgów administracyjnych w Biszkeku pozostałych po czasach sowieckich. Sprzeciwiają się temu rosyjscy deputowani i media. Posłowie kirgiscy uważają, że zmiana nazwy jest wewnętrzną sprawą Kirgistanu.

Biszkek jest jedyną stolicą w Azji Środkowej, która zachowała nazwy dzielnic z czasów sowieckich. Jest tu nawet dzielnica Lenina. Być może dlatego nikt nie był zdziwiony, gdy posłowie kirgiscy i radni miasta Biszkeku zaproponowali zmianę nazwy dzielnicy.

Wydaje się jednak, że ta propozycja nie spodobała się rosyjskim politykom. Nazwali to „pierwszym krokiem w bardzo złym procesie” i powiedzieli, że należy to zatrzymać. Rosjanie chcą, aby Kirgistan zachował nazwy z czasów sowieckich. Kirgiscy politycy twierdzą, że nazwy tych dzielnic są nieaktualne.

Biszkek, stolica Kirgistanu, ma cztery okręgi administracyjne. Wszystkie pozostały z nazwami nadanymi w czasach sowieckich: Lenin, Swierdłow (na cześć przywódców rządu sowieckiego), Majówka (święto w okresie ZSRR) i Październik (na cześć rewolucji bolszewickiej z 1917 r.). Politycy kirgiscy zaproponowali aktualizację nazewnictwa.

Język kirgiski językiem państwowym

Ostatnią propozycję przedstawił pod koniec listopada marszałek parlamentu Nurłan Szakijew. Powiedział, że w Kirgistanie jest jeszcze wiele miast, wsi i dzielnic o obcych nazwach. Szakijew wie, że należy je zmienić w ramach działań na rzecz rozwoju języka państwowego. Językiem państwowym w Kirgistanie jest język kirgiski.

Uważa, że ​​każdy obywatel powinien znać język kirgiski w Kirgistanie, gdzie powszechnie mówi się po rosyjsku, jednocześnie krytykując Kirgizów, którzy na co dzień mówią po rosyjsku.

Wypowiedź Szakijewa wywołała oburzenie, a Moskwa zareagowała gniewem: kilku posłów odebrało ją jako atak na język rosyjski i Rosjan mieszkających w Kirgistanie, a prasa rosyjska nazwała to „derusyfikacją Biszkeku”.

Dmitrij Nowikow, pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Spraw Międzynarodowych Dumy Państwowej Rosji, powiedział, że „największe negatywne procesy często zaczynają się od takich małych rzeczy i lepiej je wcześniej zatrzymać”. Opinię Nowikowa poparła inna posłanka Swietłana Żurowa. Zniesienie sowieckich nazw określiła „pierwszym krokiem w kierunku całkowitego unicestwienia języka rosyjskiego” i przytoczyła przykład tego, co wydarzyło się na Ukrainie iw Gruzji.

„Następnym krokiem są szkoły, a potem coś innego. Niestety będzie tak samo, jak w Gruzji, gdzie młodzi ludzie nie mówią po rosyjsku. To samo zaczęło się na Ukrainie.” – powiedziała Żurowa. Kirgiska deputowana Kamila Talijewa odpowiedziała swoim rosyjskim odpowiednikom, że zmiana nazwy okręgu to wewnętrzna sprawa Kirgistanu. Zaznaczyła też, że język rosyjski zajmuje w Kirgistanie „specjalne miejsce” jako język urzędowy.

Talijewa zaapelowała do rosyjskich deputowanych o unikanie „bezpodstawnych oskarżeń”, które mogłyby podsycać antyrosyjskie nastroje i szkodzić przyjaznym stosunkom między oboma krajami.

Kontekst przywódczy

Żurowa zaproponowała prezydentowi jej kraju Władimirowi Putinowi interwencję w tej sprawie i rozmowę z prezydentem Kirgistanu Sadyrem Żaparowem. Na spotkaniu 15 września Putin pochwalił Żaparowa za „wspieranie języka rosyjskiego” w Kirgistanie, otwarcie dziewięciu rosyjskojęzycznych szkół i pozyskanie nauczycieli z Rosji.

Putin zdawał się sugerować, że poparcie Biszkeku dla języka rosyjskiego „posłuży jako podstawa do rozwoju stosunków dwustronnych w innych obszarach”. Putin przypomniał, że Rosja jest największym dostawcą surowców energetycznych do Kirgistanu i podkreślił, że Biszkek został zwolniony z płacenia specjalnego podatku celnego. Dodał też, że Kirgistan jest ważnym partnerem handlowym Rosji. Oprócz moskiewskich mechanizmów oddziaływania na Biszkek, setki tysięcy kirgiskich migrantów pracujących w Rosji wysyła pieniądze do ojczyzny.

W ciągu trzydziestu lat od upadku Związku Radzieckiego większość krajów, które były jego częścią, w tym Rosja, porzuciła swoje sowieckie nazwy. Stolica Kirgistanu, która w czasach Związku Radzieckiego nosiła nazwę Frunze, została przemianowana na Biszkek w 1991 roku. Propozycja zmiany nazw dzielnic Biszkeku nie jest pierwszą. W czerwcu deputowani Rady Miejskiej Biszkeku zaproponowali zmianę starych nazw, aby odzwierciedlały tożsamość narodową.