Prezydent Uzbekistanu Szawkat Mirzijojew wydał dekret przyspieszający pełne przejście języka uzbeckiego z cyrylicy na alfabet łaciński. Dekret wydany 21. października nakreśla politykę językową na okres 2020-2030, w którym kraj kontynuuje próbę zreformowania języka uzbeckiego i rozszerzenia jego użycia.

Jeden z filarów dekretu wzywa rząd do utworzenia grupy roboczej w ciągu trzech miesięcy w celu opracowania i przedłożenia administracji prezydenckiej mapy drogowej pełnego przejścia na alfabet uzbecki oparty na alfabecie łacińskim.

W innej części dokumentu zobowiązuje się do urzędników rządowych o poświadczenie znajomości języka uzbeckiego do kwietnia 2021 r. W dokumencie stwierdzono także, że do 2030 r. 80 proc. przedszkolaków powinno posługiwać się językiem uzbeckim. Ma również na celu zwiększenie liczby godzin nauczania języka uzbeckiego.

Zmiany z duchem czasu

Uzbecki był pisany w języku arabskim do późnych lat dwudziestych XX wieku, a następnie przeszedł na alfabet łaciński w ramach większej latynizacji języków tureckich, zanim Sowieci wprowadzili cyrylicę w 1940 roku.

Po rozpadzie Związku Radzieckiego niepodległe państwo uzbeckie zaczęło powracać do alfabetu łacińskiego, ale nadal powszechnie używa się cyrylicy. W 2019 roku po przejściu przez różne iteracje, grupa robocza na Tashkent State University przedstawiła ostateczny szkic zaktualizowanego alfabetu uzbeckiego opartego na alfabecie łacińskim. Zaktualizowany alfabet składa się z 30 znaków: 29 liter i apostrofu oznaczającego twardy znak.

W sąsiednim Kazachstanie proces przechodzenia na alfabet łaciński trwa od 2017 roku, kiedy były prezydent Nursułtan Nazarbajew po raz pierwszy polecił rządowi sporządzenie harmonogramu przejścia z alfabetu kazachskiego na alfabet łaciński.

Zarówno w Uzbekistanie, jak i w Kazachstanie, przejście na alfabet łaciński jest częściowo podyktowane względami politycznymi, aby zdystansować państwa poradzieckiej Azji Centralnej od lat rosyjskich wpływów i wzmocnić tożsamość narodową. Uważa się, że pismo łacińskie lepiej pasuje do rodziny języków tureckich.

Przejście języków tureckich na cyrylicę w czasach radzieckich zostało częściowo wdrożone w celu oddalenia państw Azji Centralnej i Azerbejdżanu od Turcji, która w ramach procesu westernizacji zmieniła w latach dwudziestych jej persko-arabski skrypt na łaciński. Odejście od arabskiego pisma wśród języków tureckich miało na celu oddalenie Turcji i muzułmańskich narodów Azji Centralnej od świata islamu.