Uzbekistan przeszedł znaczące zmiany polityczne w ciągu ostatnich pięciu lat. Pod przywództwem Szawkata Mirzijojewa kraj przeszedł z szarej strefy do zliberalizowanego rynku, ze słabego państwa do gracza regionalnego.

Będący w sercu Azji Centralnej, Uzbekistan ma znaczenie geostrategiczne nie tylko dla wschodzących Chin czy historycznie obecnej Rosji, ale także dla Unii Europejskiej.

Przede wszystkim, jako węzeł transportowy i tranzytowy, będący sercem chińskiej inicjatywy Nowego Jedwabnego Szlaku, rosyjskiego projektu eurazjatyckiego i strategii łączności UE-Azja, Uzbekistan tworzy platformę łączącą kontynent euroazjatycki. Kraj owocnie współpracuje już jednocześnie z Chinami i Rosją.

Coraz łatwiej o biznes

Jeśli chodzi o Europę, to mimo że region (a także sam Uzbekistan) był od dawna zaniedbywany, o dziwo w 2019 roku UE stała się głównym partnerem handlowym dla wszystkich państw Azji Centralnej jako całego regionu. Dotyczy to Kazachstanu i Uzbekistanu, dwóch liderów regionalnych, którzy stale poprawiają swoje stosunki handlowe z UE, więcej eksportując do UE niż importując.

W tym kontekście Uzbekistan jest idealnym miejscem dla europejskich biznesów. Kraj stworzył jedno z najbardziej sprzyjających warunków biznesowych w regionie. Przyciąga zagranicznych inwestorów i firmy, które dążą do ambitniejszych celów regionalnych. W tej chwili Uzbekistan ma ponad 15 wolnych stref ekonomicznych i ponad 100 małych stref przemysłowych stworzonych, aby sprawić jak najlepsze możliwości dla zagranicznych inwestorów i przedsiębiorców, zwalniając ich z wielu podatków i opłat na okres do 10 lat.

Dodając do tego ranking Banku Światowego dotyczący łatwości prowadzenia biznesu, który umieścił Uzbekistan wysoko nad sąsiadami oraz setki europejskich firm już obecnych w tym kraju, okazuje się, że pomimo odległości geograficznej, ogromnych chińskich inwestycji i rosyjskich prób odzyskania wpływów w regionie interakcje i współpraca między regionem europejskim i środkowoazjatyckim nadal rosną.

Lider regionalnej współpracy

Po drugie oczekuje się, że PKB Uzbekistanu osiągnie poziom Kazachstanu za 15 lat i będzie nadal rósł. W przeciwieństwie do Kazachstanu Uzbekistan dąży do własnego modelu gospodarczego i swojego przeznaczenia, opierając się na kapitale ludzkim i dywersyfikacji gospodarczej.

W zakresie współpracy regionalnej inicjatywy Mirzijojewa na rzecz rozwiązania problemów narosłych w Azji Centralnej (wytyczenie granic między państwami regionu, rozwiązanie kwestii wodnych i transgranicznych) pokazują, że Uzbekistan aktywnie koordynuje rozwój regionu. Co więcej, kraj jest żywo zainteresowany swoją stabilnością, dobrobytem i wolnością od zewnętrznych wpływów politycznych.

Wreszcie stabilny i dobrze prosperujący region Azji Centralnej, pewnie i niezależnie balansujący między wpływami Rosji i Chin, na czele z przykładem Uzbekistanu, stanie się wiarygodnym partnerem energetycznym. To tylko kilka argumentów na temat tego, dlaczego UE musi zwiększyć swoją widoczność i zdolności w regionie, opierając się na swojej polityce zewnętrznej wobec Uzbekistanu. Nikt nie mógł jednak zaprzeczyć, że przedstawione powyżej argumenty – choć są racjonalne – są bardziej rynkowe, a to oznacza, że ​​nie są wystarczająco przekonujące dla europejskiej opinii publicznej.

Dobre zalążki na dalsze perspektywy

Uzbekistan jest sojusznikiem Unii Europejskiej we wspieraniu i promowaniu zasad multilateralizmu. Nowy Uzbekistan po wielu latach międzynarodowej izolacji zainicjował już wiele rezolucji ONZ, zorganizował i nadal organizuje globalne, międzynarodowe i regionalne fora, projekty oparte na tych zasadach. Wysiłki Uzbekistanu zostały dobrze zauważone przez społeczność międzynarodową, ponieważ po raz pierwszy w swojej historii kraj ten został członkiem Rady Praw Człowieka ONZ.

Uzbekistan wykazał duże zainteresowanie poprawą stosunków z UE poprzez wsparcie dla członkostwa w WTO oraz negocjacje w sprawie wzmocnionej umowy o partnerstwie i współpracy. Ponadto kraj wielokrotnie udowodnił, że w kwestiach klimatycznych, biznesowych, cyfrowych, edukacyjnych, turystycznych zdecydowanie woli współpracować z UE.

Podsumowując, Europejczycy powinni docenić odwagę i spore osiągnięcia tego kraju, który wykazuje polityczną wolę zmiany swojej historycznej ścieżki i angażuje się w ważne inicjatywy regionalne i globalne. Jednak aby plany Mirzijojewa odniosły sukces, Uzbekistan potrzebuje europejskiego wsparcia.

Kraj oczekuje większej europejskiej pomocy technicznej i finansowej, która jest niezbędna do badań, innowacji, technologii i szkolenia zasobów ludzkich, aby pobudzić jego zrównoważony rozwój, ale przede wszystkim wsparcia politycznego, zwłaszcza w świetle zbliżających się wyborów prezydenckich.