Kirgistan: Parlament zatwierdza ustawę o zmianie konstytucji

Kirgiscy ustawodawcy zatwierdzili w pierwszym czytaniu kontrowersyjną ustawę o przeprowadzeniu referendum w sprawie zmian w konstytucji, które miały rozstrzygnąć między parlamentarnym a prezydenckim systemem rządzenia w centralno-azjatyckim państwie.

Podczas gdy większość prawodawców głosowała za ustawą, kilku z nich zagłosowało przeciw, w tym lider opozycyjnej partii Ata-Meken (Ojczyzna) Omurbek Tekebajew, który powiedział, że w tekście projektu jest wiele nieprawidłowości i błędów prawnych. Kilkunastu działaczy na rzecz praw obywatelskich zgromadziło się 9. grudnia przed budynkiem parlamentu, protestując przeciwko poprawkom.

Z propozycją zmiany konstytucji wyszedł Sadyr Żaparow, który w połowie października został premierem i uzyskał władzę prezydencką w wyniku protestów przeciwko oficjalnym wynikom wyborów parlamentarnych, które obaliły rząd i doprowadziły do ​​dymisji prezydenta Sooronbaja Dżeenbekowa.

Żaparow zagarnie władze dla siebie?

Krytycy Żaparowa uważają, że zmieniając konstytucję, obecne tymczasowe kierownictwo próbuje scementować władzę w jego rękach.

Żaparow, który zawiesił pełnienie funkcji p.o. prezydenta i premiera w połowie listopada, aby móc wziąć udział w przedterminowych wyborach prezydenckich 10. stycznia, publicznie bronił proponowanego projektu konstytucji i wezwał do ogólnokrajowego referendum w sprawie zmian odbywać się równocześnie z wyborami prezydenckimi.

Zgodnie z obowiązującą konstytucją, obowiązki władzy wykonawczej są podzielone między wybieranego prezydenta i wybranego przez parlament premiera.

Miesiąc do wyborów

Kontrowersyjny projekt, który jest przedmiotem dyskusji, zakłada powołanie jednej władzy wykonawczej – prezydenta – wraz z mniejszym parlamentem i nowym organem zwanym Ludowymi Kurułami (Kongresem), który miałby kontrolować rząd i parlament.

Organizacje i aktywiści prawicowi skrytykowali projekty reform jako zagrożenie dla procesu demokratycznego, polegające na oddaniu zbyt dużej władzy w rękach prezydenta. Mówią też, że obecny rząd tymczasowy nie ma legitymacji do inicjowania tak głębokich zmian. Publikacja projektu konstytucji 17. listopada wywołała kilka demonstracji w Biszkeku.

Kilku polityków, którzy oficjalnie ogłosili zamiar wzięcia udziału w wyborach prezydenckich, oświadczyło na konferencji prasowej w Biszkeku 9. grudnia, że ​​wezwali Centralną Komisję Wyborczą (BShK), aby nie rejestrowała Żaparowa jako kandydata na prezydenta, ponieważ prawo tego nie przewiduje pełniącemu obowiązki prezydenta na ubieganie się o urząd.

Uważają, że chociaż Żaparow zrezygnował z funkcji premiera i pełniącego obowiązki prezydenta w listopadzie, to nadal nie kwalifikował się do udziału w wyborach, ponieważ pełniąc przez krótki czas funkcję prezydenta, mianował polityków lojalnych wobec siebie. Skierował na kluczowe stanowiska, takie jak szef Państwowego Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego i prokurator generalny swoich ludzi, co daje mu przewagę nad innymi kandydatami.

Władze wyborcze poinformowały 9. grudnia, że ​​19 osób, w tym Żaparow, który złożył wnioski i składki do BShK, zostało uznanych za oficjalnych kandydatów na prezydenta.