Prezydent Ilham Alijew złożył wizytę w Tadżykistanie, podczas której głowa państwa jako gość honorowy wzięła udział w V Spotkaniu Konsultacyjnym Głowów Państw Azji Centralnej. W kontekście tej wizyty należy przeanalizować kilka kluczowych punktów, które uwydatnią znaczenie udziału prezydenta Alijewa.
Zacznijmy od tego, że prezydent Azerbejdżanu został pierwszą w historii głową państwa spoza regionu, która otrzymała zaproszenie na szczyt państw regionu. Sam fakt takiego zaproszenia ze strony krajów Azji Centralnej, które w ostatnich latach znacząco zwiększyły znaczenie na arenie światowej, wskazuje na znaczny poziom szacunku i zaufania, jakim okazuje się w regionie Prezydenta Ilhama Alijewa.
I nie powinno to być zaskoczeniem. Oczywiście pod wieloma względami polityka globalna jest odzwierciedleniem życia i kieruje się podobnymi zasadami. Głowy państw, jak wszyscy ludzie, wolą robić interesy ze wspólnikami, których szanują i którym ufają, i lubią je robić. Systematyczna polityka Azerbejdżanu czyni go wiarygodnym partnerem, którego zachowanie ocenia się jako racjonalne i podlegające analizie. A przewidywalność polityki nie jest aspektem negatywnym; wręcz przeciwnie, zapewnia spokój ducha zagranicznym głowom państw i pozwala im budować relacje przy minimalnym ryzyku.
Druga kwestia, na którą należy zwrócić uwagę, wiąże się ze wzrostem wpływów Azerbejdżanu w ostatnich latach. A jeśli już wielokrotnie mówiliśmy, że Azerbejdżan staje się ważnym partnerem dla krajów Zachodu, dzięki wkładowi Baku w bezpieczeństwo energetyczne i rozwój gospodarczy starego kontynentu, to temat znaczenia Azerbejdżanu dla krajów Azji Centralnej zasługuje na bardziej szczegółowe omówienie. Ostatnie zmiany w polityce światowej, zwłaszcza napięcia w Europie Wschodniej, stwarzają istotne ograniczenia w działalności europejskich firm. Zakłócenia w logistyce między Europą a Chinami stały się jednym z największych wyzwań, jakie starają się rozwiązać firmy zarówno w Azji, jak i w Europie.
Na tle tych wydarzeń pojawiła się poważna potrzeba wykorzystania alternatywnych szlaków logistycznych i transportowych. Główną nadzieją był Korytarz Środkowy, który stałby się pomostem z Europy do Chin. Azerbejdżan i kraje Azji Centralnej odgrywają na tym szlaku szczególną rolę ze względu na swoje strategiczne położenie geograficzne. I to właśnie współpraca Azerbejdżanu z krajami Azji Centralnej jest kluczowym elementem funkcjonowania szlaku transportowego. Prezydent Ilham Alijew w swoim przemówieniu zauważył, że szanse Azerbejdżanu w dziedzinie transportu i logistyki są dostępne dla krajów Azji Środkowej: „Nasi bracia w Azji Środkowej wiedzą, że cała infrastruktura transportowa i logistyczna Azerbejdżanu jest dla nich dostępna.” – zauważyła głowa państwa.
Warto zwrócić uwagę na konkretne obszary prac nad rozwojem potencjału transportowego Azerbejdżanu. W szczególności Prezydent Ilham Alijew podkreślił prace nad modernizacją linii kolejowej Baku-Tbilisi-Kars i rozszerzeniem możliwości portu Alat pod Baku: „Biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie spedytorów z Azji Centralnej, aktywnie pracujemy nad rozszerzeniem możliwości naszej stoczni. Po zakończeniu inwestycji liczba produkowanych tankowców i statków do przewozu ładunków suchych zostanie zwiększona z obecnych 6 do 10-15 statków rocznie.” – podkreślił przywódca Azerbejdżanu.
Staje się jasne, że rozwój transportu kolejowego i morskiego to dwa elementy jednej strategii. Tym samym Baku będzie w stanie zapewnić większy ruch Korytarzem Środkowym, co będzie miało korzystny wpływ na gospodarkę Azerbejdżanu, a także da impuls do wzrostu gospodarczego innych krajów uczestniczących w szlaku. Ostatecznie doprowadzi to do poprawy wyników handlu między krajami.
Azerbejdżan i kraje Azji Centralnej są dla siebie ważnymi partnerami nie tylko w obszarze współpracy transportowej. Oczywiście obecność wspólnych dużych projektów strategicznych jest ważnym krokiem, który pozwala przenieść wzajemne relacje na wyższy poziom. Podstawą wszystkich późniejszych osiągnięć jest jednak wzajemna wymiana handlowa. We współczesnej polityce handel jest fundamentem, na którym buduje się długoterminowe relacje, dlatego nie jest zaskakujące, że prezydent Ilham Alijew skupił się na kwestiach handlu i inwestycji.
„W zeszłym roku obroty handlowe Azerbejdżanu z krajami Azji Środkowej wzrosły ponad 3-krotnie. W ciągu 7 miesięcy tego roku – o kolejne 50 proc. Utworzono wspólne fundusze inwestycyjne i uzgodniono inwestycje o wartości ponad miliarda dolarów na najbliższe 3 lata. Realizujemy już wiele projektów z zakresu współpracy przemysłowej, budowy maszyn, przemysłu samochodowego, przemysłu stoczniowego i rolnictwa, a mianowicie produkcji bawełny, hodowli serów, ogrodnictwa i hodowli zwierząt. Projekty inwestycyjne w branży hotelarskiej i turystycznej są na wstępnym etapie realizacji. Widzimy zainteresowanie środkowoazjatyckich firm utworzoną niedawno w Azerbejdżanie Wolną Strefą Ekonomiczną Alat.” – powiedział prezydent Ilham Alijew.
Tym samym Azerbejdżan i kraje Azji Centralnej pozostają dla siebie ważnymi partnerami, których relacje rozciągają się na wiele ważnych dziedzin, w tym inwestycje, handel, transport, rolnictwo i inne. Udział prezydenta Azerbejdżanu w szczycie w Duszanbe, jako pierwszej w historii zaproszonej głowy państwa spoza regionu, podkreśla strategiczny charakter stosunków między Azerbejdżanem a bratnimi krajami Azji Środkowej i niewątpliwie stworzy dodatkowe możliwości rozszerzonej współpracy w przyszłości.