Według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Rosji, 2 439 198 obywateli Tadżykistanu podało „pracę” jako powód wjazdu do Rosji. To około jednej czwartej całej populacji Tadżykistanu.

To znaczny wzrost w porównaniu z poprzednimi latami, kiedy liczba Tadżyków pracujących w Rosji wynosiła około 1,2 miliona. Podczas gdy większość migrantów stanowią pracownicy sezonowi, coraz większa liczba Tadżyków poszukuje stałego osiedlenia się w Rosji.

Trend ten będzie się utrzymywał, ponieważ bezrobocie i ubóstwo w Tadżykistanie i innych krajach Azji Centralnej zmuszają miliony ludzi do szukania pracy gdzie indziej. Rosja – w obliczu kryzysu demograficznego i niedoboru siły roboczej – łagodzi swoje wymagania migracyjne i obywatelskie, zwłaszcza dla obywateli z byłych republik radzieckich.

Napływ będzie trwać dalej

W przyszłości możemy spodziewać się większego napływu ludzi z Azji Centralnej przyjeżdżających do Rosji zarówno w celu pracy tymczasowej, jak i stałego przesiedlenia.
Pojawiają się antyimigracyjne komentarze i ostrzeżenia niektórych rosyjskich polityków, ale Moskwa rozumie, że wzrost gospodarczy jest niemożliwy do osiągnięcia bez migrantów. Populacja Rosji spada, a Azja Centralna jest głównym zagranicznym źródłem jej siły roboczej.

Populacja Rosji skurczyła się o prawie milion osób w 2021 r., co jest największym spadkiem w historii. Gwałtowny spadek był również powiązany z wysoką liczbą zgonów z powodu COVID-19. Rosja stoi w obliczu stałego spadku liczby ludności od czasu rozpadu Związku Radzieckiego trzy dekady temu, a eksperci obwiniają za ten spadek niski wskaźnik urodzeń i spadek średniej długości życia. Jednym z obietnic prezydenta Władimira Putina podczas reelekcji w 2018 r. było odwrócenie kryzysu demograficznego do końca jego kadencji w 2024 r.

Odpływ ludzi z Tadżykistanu

W Tadżykistanie władze często bagatelizują liczbę tadżyckich migrantów pracujących w Rosji, oceniając ją na kilkaset tysięcy. Dla wielu Tadżyków migracja zarobkowa do Rosji była rozwiązaniem wielu problemów społecznych, ekonomicznych i demograficznych. Większość wiejskich gospodarstw domowych w Tadżykistanie polega prawie wyłącznie na przekazach pieniężnych od krewnych pracujących w Rosji.

Gospodarka zawsze borykała się z problemami i zawsze trudno było znaleźć pracę w Tadżykistanie, gdzie populacja – w przeciwieństwie do Rosji – gwałtownie rosła w ciągu ostatnich 30 lat. Tadżykistan również powoli zaczyna odczuwać negatywne skutki migracji, gdyż wykwalifikowani specjaliści opuszczają kraj. Duszanbe nie podaje ilu lekarzy, nauczycieli czy innych wykwalifikowanych pracowników opuściło kraj.

10 lutego minister zdrowia poinformował, że w regionach brakuje 674 lekarzy. Jednak podczas pandemii w 2020 r. Duszanbe przyznało, że sektor opieki zdrowotnej jest rozciągnięty, a w całym kraju brakuje około 6000 lekarzy i pielęgniarek. Ministerstwo Edukacji poinformowało w tym miesiącu, że brakuje 1124 wykwalifikowanych nauczycieli, pomimo tego, że co roku uczelnie kształcące nauczycieli kończy około 16 000 osób. Wynika to z faktu, że w zeszłym roku do Rosji przeprowadziło się 2067 nauczycieli z samej tylko prowincji Khatlon w Tadżykistanie.

Ponieważ Rosja oferuje wyższe płace i lepsze standardy życia, więcej tadżyckich lekarzy, nauczycieli i zwykłych pracowników emigruje. Oczekuje się, że wielu z nich na stałe osiedli się w Rosji. Według oficjalnych danych rosyjskich w zeszłym roku obywatelstwo rosyjskie uzyskało 103 681 obywateli Tadżykistanu. To znaczny wzrost w porównaniu z pięcioma laty, kiedy około 30 000 Tadżyków otrzymało rosyjskie paszporty. Tadżykistan dopuszcza podwójne obywatelstwo tadżycko-rosyjskie.

Jednak to Uzbekistan, najbardziej zaludniony kraj Azji Centralnej, nadal dostarcza najwięcej pracowników do Rosji. W 2021 r. w Rosji zarejestrowanych było ponad 4,9 mln Uzbeków, a ponad 4,5 mln wyjechało do Rosji do pracy. W zeszłym roku rosyjskie paszporty otrzymało ponad 31 800 Uzbeków. Uzbekistan, kraj liczący ponad 35 milionów ludzi, nie zezwala na podwójne obywatelstwo.