Prezydent Kazachstanu Kassym-Jomart Tokajew i jego tadżycki odpowiednik Emomali Rahmon, na spotkaniu 20 maja w Duszanbe, „wyrazili gotowość wspólnego promowania zawarcia pięciostronnego traktatu o przyjaźni, dobrosąsiedztwie i współpracy w Azji Centralnej” w celu nadania dodatkowego impulsu dla zapewnienia stabilności regionalnej.
Poinformowała o tym służba prasowa prezydenta Tadżykistanu po rozmowach prezydentów. Administracja Tokajewa twierdzi, że w ramach spotkania „wąskiego formatu” w Duszanbe strony poruszyły kwestie zapewnienia bezpieczeństwa w Azji Centralnej i współdziałania w ramach struktur międzynarodowych.
Do spotkania Tokajewa z Rahmonem doszło trzy tygodnie po krwawym konflikcie na granicy tadżycko-kirgiskiej, w wyniku którego zginęło ponad 50 osób. Starcia mieszkańców kirgiskiej wioski z tadżycką enklawą Woruch w dniach 28-30 kwietnia doprowadziły do gwałtownej konfrontacji. Po konflikcie Tokajew wyraził „zaniepokojenie” i zadeklarował gotowość „podjęcia wysiłków w celu znalezienia rozwiązań akceptowalnych dla obu stron i przywrócenia wzajemnego zaufania”. 3 maja przeprowadził rozmowy telefoniczne z przywódcami dwóch sąsiednich państw, wzywając strony do wykazania się powściągliwością i otrzymał od Rahmona zaproszenie do odwiedzenia Duszanbe.
Pomysł zawarcia pięciostronnego porozumienia z udziałem Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu przedstawił w grudniu 2019 r. były prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew na spotkaniu konsultacyjnym przywódców państw Azji Centralnej w Taszkiencie. Powiedział wtedy, że „podstawowy dokument powinien odzwierciedlać podstawowe zasady i cele naszych interakcji”, w tym postanowienia dotyczące wzajemnego poszanowania suwerenności, niezależności i integralności terytorialnej.
Azja Centralna, która jest bogata w zasoby naturalne, pozostaje regionem rozdrobnionym, o słabych powiązaniach politycznych i gospodarczych między republikami poradzieckimi. Brak jedności pogłębia występowanie spornych obszarów wspólnych granic, enklaw i eksklaw, w szczególności w Dolinie Fergańskiej, gdzie przebiegają granice Kirgistanu, Tadżykistanu i Uzbekistanu. Ponadto powstają spory między państwami w kwestiach wykorzystania wody i rzek transgranicznych.
Powiązany artykuł