Rządząca Kazachstanem partia Nur Otan podtrzymała swoją mocną władzę w niedzielnych wyborach parlamentarnych. W sumie w izbie niższej parlamentu (Madżlisie) zasiądą trzy ugrupowania.
Centralna Komisja Wyborcza poinformowała 11 stycznia, że wstępne wyniki głosowania dzień wcześniej dały Nur Otan, partii rządzącej od 1999 r., a także partii byłego prezydenta Nursułtana Nazarbajewa, 71,1 proc głosów. Dwie inne partie – Ak Zhol (Jasna Ścieżka) i Partia Ludowa (dawniej Komunistyczna Partia Ludowa) – również przekroczyły 7-procentowy próg potrzebny do uzyskania mandatów w Madżlisie.
Wybory zdecydowały o 98 ze 107 mandatów w Madżlisie. Dziewięć innych miejsc zostanie oddzielnie wybranych przez Zgromadzenie Ludu Kazachstanu – organ polityczny pod przewodnictwem Nazarbajewa, mający reprezentować grupy etniczne narodu Azji Centralnej.
Najwyższą frekwencję odnotowano na północy kraju, gdzie w jednym z regionów około 75,5 procent wyborców oddało swoje głosy – podała Centralna Komisja Wyborcza. Najniższą frekwencję – około 30 proc. – odnotowano w Ałmaty.
Oficjalnie frekwencja wyborcza wyniosła jednak 63,3 proc., ale wiele wskazuje na to, że naprawdę była niższa. Przyczyną miał być nie tylko oczywisty jeszcze przed głosowaniem wynik wyborów, ale także epidemia COVID-19 oraz silnie mrozy jakie panują obecnie w Kazachstanie.
Obserwatorzy krytyczni wobec elekcji
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), która miała obserwatorów w tym bogatym w zasoby kraju, stwierdziła w oświadczeniu, że „niekonkurencyjna kampania i systemowe de-facto ograniczenia podstawowych wolności gwarantowanych przez konstytucję pozostawiły wyborców bez rzeczywistego wyboru”.
Charakterystyka głosowania OBWE jest zgodna z doniesieniami obserwatorów z poprzednich wyborów w Kazachstanie, które nie zostały uznane za wolne ani uczciwe i obarczone oszustwami wyborczymi, represjami wobec kandydatów opozycji i ograniczeniami wobec wolnej prasy.
Brak konkurencji zniweczył nadzieje zachodnich partnerów kraju, którzy liczyli na głębokie reformy polityczne. Jednak niektórzy twierdzą, że ciągłość zapewni stabilność potrzebną do przyciągnięcia inwestycji zagranicznych do tego bogatego w zasoby kraju – głównie w sektorach naftowym, gazowym i wydobywczym.
Głosowanie było pierwszą elekcją legislacyjną w kraju od czasu rezygnacji Nazarbajewa, który rządził narodem przez trzy dekady, zanim ustąpił na korzyść swojego starannie wybranego następcy Kasyma-Żomarta Tokajewa w marcu 2019 roku. Pomimo ustąpienia Nazarbajew zachowuje ogromne wpływy w polityce kraju. Jest szefem potężnej Rady Bezpieczeństwa i cieszy się niemal nieograniczonymi uprawnieniami i immunitetem jako elbasy – przywódca narodu.
We wczorajszych wyborach znów startowała też najstarsza z córek byłego prezydenta 67-letnia Dariga Nazarbajewa, która była w latach 2019-2020 przewodniczącą kazachskiego Senatu.
Opozycyjna Ogólnokrajowa Partia Socjaldemokratyczna (OSDP) zbojkotowała głosowanie z 10 stycznia, mówiąc, że nic się nie zmieniło, mimo że Nazarbajew objął mniej rzucającą się w oczy rolą publiczną. Po zatrzymaniu kilku działaczy w okresie poprzedzającym głosowanie, policja w dniu wyborów wywierała presję, zatrzymując dziesiątki w największych miastach w całym kraju.
W co najmniej trzech regionach Kazachstanu – w tym Turkiestanie i Szymkencie – obserwatorzy skarżyli się, że uniemożliwiono im wejście do lokali wyborczych. Inni niezależni obserwatorzy skarżyli się wcześniej na przeszkody w uzyskaniu podstawowych testów na koronawirusa PCR.
Oficjalnie wybory obserwowało 398 zagranicznych obserwatorów reprezentujących 10 organizacji zagranicznych i 31 państw. Ale tylko 11 z nich było przedstawicielami uznawanej powszechnie za najważniejszą instytucję monitorującą przebieg procesów wyborczych, czyli Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy Europejskiej (OBWE).
Kto startował w wyborach?
Nur-Otan („Promienna Ojczyzna”) to partia rządząca Kazachstanu od 1999 r., założona przez pierwszego prezydenta Kazachstanu Nursułtana Nazarbajewa. Bez wątpienia Nur-Otan ma najlepiej zorganizowaną i rozgałęzioną infrastrukturę w kraju, z różnymi komitetami wewnętrznymi, skrzydłem młodzieżowym, własnymi środkami medialnymi, itp.
Partia AkZhol („Jasna Ścieżka”) nazywa siebie „opozycją parlamentarną”. Jej przywódca, Azat Peruashev, wcześniej zainicjował ustawę o opozycji parlamentarnej. Liderami partii, oprócz Peruaseva, są byli kandydaci na prezydenta Daniya Espaeva, Kazybek Isa i Berik Dyusembinov. Partia AkZhol podkreśla główne zagrożenia dla Kazachstanu, takie jak biurokracja, korupcja, niesprawiedliwość społeczna oraz rosnąca przepaść między bogatymi i biednymi, monopolizacja gospodarki i władzy w Kazachstanie. Perushaev ostrzegał przed wyborami, że dalsze przeciąganie reform może doprowadzić do kryzysu państwowości, jak to miało miejsce na Białorusi i Kirgistanie, a wcześniej na Ukrainie.
Ludowa Partia Kazachstanu to dawna Komunistyczna Partia Ludowa Kazachstanu. Liderzy Partii Ludowej to znani i aktywni deputowani Madżlisu Aikyn Konurov, Zhambyl Achmetbekov i Irina Smirnova. Zhambyl Akhmetbekov dwukrotnie kandydował na prezydenta Republiki Kazachstanu w wyborach w 2011 i 2019 roku.
Ludowo-Demokratyczna Partia Patriotyczna „Auyl” to jedna z najmłodszych partii w Kazachstanie, powstała w 2015 roku z połączenia Kazachskiej Partii Socjaldemokratycznej „Auyl” i Partii Patriotów Kazachstanu. Brał udział w wyborach parlamentarnych i samorządowych w 2016 roku. Liderami „Auyla” są jej przewodniczący senator Ali Bektayev i jego pierwszy zastępca, były kandydat na prezydenta Toleutai Rakhimbekov.
„Adal” („Sprawiedliwość”) to nowo utworzona partia oparta na zmianie nazwy partii Birlik. Swoją bazę członkowską zamierza uzupełniać przede wszystkim o przedstawicieli biznesu. Według przywódców partii nową nazwę wybrano ze względu na zapotrzebowanie ludności na odnowę prawa i sprawiedliwości.
Powiązany artykuł
Jedna odpowiedź do “Kazachstan: Rządzący wygrywają, opozycja bojkotuje wybory parlamentarne”
Możliwość komentowania została wyłączona.