Szef rosyjskiej dyplomacji niechętnie akceptuje rosnące zaangażowanie USA w poprawę infrastruktury handlowej Azji Centralnej. Ale, co ciekawe, unikał komentarza na temat rosnących wpływów gospodarczych Chin w regionie.

Siergiej Ławrow podczas sesji pytań i odpowiedzi ze studentami na moskiewskim Uniwersytecie MGIMO na początku września zauważył, że „rosnąca liczba podmiotów pozaregionalnych”, w tym Stany Zjednoczone, jest zainteresowana wspieraniem handlu przez tzw. Korytarz Środkowy, szlak łączący Azję z Europą przez Azję Centralną, omijając w ten sposób Rosję.

Rosnące zainteresowanie USA gospodarczą przyszłością regionu nie jest mile widzianym zjawiskiem dla Rosji, ale Ławrow przedstawił wyważoną ocenę podczas swojego wystąpienia w MGIMO. Podkreślił, że Rosja utrzymuje „ciepłe i sojusznicze” stosunki z narodami Azji Centralnej, które są związane z Rosją gospodarczo i strategicznie poprzez szereg umów, w tym Organizację Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, Euroazjatycką Unię Gospodarczą i Wspólnotę Niepodległych Państw. Następnie przyznał, że Rosja „nie może nikomu przeszkadzać w nawiązywaniu głębszych więzi z innymi partnerami”.

Ławrow nie mógł powstrzymać się od uderzenia w Stany Zjednoczone, mówiąc, że motywy amerykańskich urzędników w Azji Środkowej nie są wspaniałomyślne. „Kiedy nasi partnerzy i sojusznicy w Azji Centralnej rozszerzają swoje relacje z Zachodem, nie mam najmniejszych wątpliwości, że doskonale rozumieją, że oprócz realizacji swoich szlachetnych i przejrzystych celów, Zachód dąży również do podważenia wpływów Federacji Rosyjskiej w tym kraju” – stwierdził szef rosyjskiego MSZ.

Zaangażowanie USA w regionie odbywa się w ramach nazwanych procesem B5+1, który zachęca Zachód do inwestycji poprzez wspieranie reform obniżających wewnątrzregionalne bariery handlowe i systematyzujących procedury celne. W ostatnich miesiącach państwa Azji Centralnej zawarły szereg umów dwustronnych w celu lepszego uregulowania handlu. Waszyngton pomagał również poszczególnym stanom w modernizacji infrastruktury.

W sierpniu Stany Zjednoczone dostarczyły kazachskiej służbie celnej zaawansowane serwery firmy Dell Technologies Inc., aby usprawnić procedury graniczne. „Przyjęcie innowacyjnych technologii usprawni procesy, zwiększy dokładność, poprawi przejrzystość i sprzyjać środowisku przyjaznemu dla biznesu, przyciągając więcej inwestorów i pobudzając wzrost gospodarczy” – przekazał w oświadczeniu ambasador USA w Kazachstanie Daniel Rosenblum.

Wojna rosyjsko-ukraińska ogranicza zdolność Kremla do wywierania presji na państwa Azji Centralnej. Rosja obecnie w dużym stopniu polega na handlu tylnymi drzwiami przez Azję Centralną, aby obejść sankcje i uzyskać towary potrzebne do kontynuowania działań wojennych na Ukrainie.

Chiny wykorzystują region do przekazywania Rosji tzw. technologii podwójnego zastosowania. A w szerszym kontekście Pekin przyćmił Moskwę jako główny partner handlowy państw Azji Centralnej. W swoim komentarzu dla MGIMO Ławrow nazwał Chiny „wiarygodnym partnerem”. Wymieniając wszystkie kraje aktywnie rozwijające stosunki handlowe i dyplomatyczne w regionie, całkowicie pominął wzmiankę o Chinach jako graczu w wyłaniającej się wielkiej grze handlowej Azji Centralnej.