Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan i jego turkmeński odpowiednik Serdar Berdymuhamedow podpisali umowy o współpracy i omówili działania w sferze energetyki.

„Zawarliśmy porozumienia w 13 obszarach. Turkmenistan należy do największych krajów na świecie pod względem zasobów energii. Gaz ziemny Turkmenistanu zyskał wartość strategiczną. Przywiązujemy wagę do kroków w zakresie bezpieczeństwa energetycznego dzięki mechanizmom współpracy.” – powiedział prezydent Erdogan na konferencji prasowej po spotkaniu w Ankarze.

Obie strony podpisały umowy o współpracy obejmujące różne sektory, w tym transport, handel, technologie informacyjne, małe i średnie przedsiębiorstwa, środowisko, zmiany klimatyczne, media i edukację. Erdogan zaproponował przejście Turkmenistanu z państwa obserwatora w „pełnoprawnego członka” Organizacji Państw Tureckich, który posiada od 2021 roku.

Współpraca na wielu odcinkach

Podczas ceremonii otwarcia turkmeńsko-tureckiego forum biznesowego w Ankarze, będącego częścią dwudniowej oficjalnej wizyty, prezydent Berdymuhamedow wezwał do wzmożenia współpracy przy wspólnych projektach, szczególnie w sektorze energetycznym. Namawiał tureckich inwestorów do rozważenia współpracy z Turkmenistanem w tym sektorze.

„Energia odgrywa ogromną rolę w stosunkach dwustronnych. Mówimy o wysłaniu turkmeńskich zasobów energetycznych, w szczególności energii elektrycznej i gazu ziemnego, do Turcji.” – stwierdził Berdymuhamedow. Prezydent Turkmenistanu zasugerował ponadto utworzenie wspólnego funduszu inwestycyjnego i grupy roboczej ds. inwestycji, zachęcając wiodące tureckie banki „do zbadania możliwości otwarcia oddziałów” w Turkmenistanie „w celu ułatwienia operacji finansowych tureckim inwestorom i przemysłowcom w kraju”.

Berdymuhamedow zaproponował także utworzenie wspólnego centrum transportowo-logistycznego w celu wzmocnienia współpracy i koordynacji w tej dziedzinie, z udziałem odpowiednich sektorów rządowych oraz prywatnych firm transportowych i logistycznych. Nalegał również, aby Ankara nawiązała partnerstwo w dziedzinie rolnictwa i zarządzania zasobami wodnymi, podkreślając potencjał zwiększonej produkcji rolnej, lepszej selekcji nasion i przyjęcia nowych osiągnięć technologicznych dzięki współpracy z Turcją.

Odnosząc się do tematu zmian klimatycznych i racjonalnego wykorzystania zasobów wodnych, Berdymuhamedow zwrócił uwagę na konkretne projekty, w tym przebudowę i rozbudowę infrastruktury koryta i kanałów rzeki Karakum. „Chcielibyśmy wyrazić naszą gotowość do ścisłej współpracy z wyspecjalizowanymi firmami tureckimi również w tych obszarach.” – dodał.

Nowe horyzonty

W ostatnich miesiącach Turcja rozszerzyła swoje wpływy polityczne i gospodarcze w Azji Centralnej, wypełniając pustkę pozostawioną przez malejącą obecność Rosji w regionie. Historyczne, kulturalne i gospodarcze powiązania Turcji z państwami tureckimi w regionie ułatwiły ten rosnący wpływ.

Dążeniom Turcji do zwiększenia wpływów w tym regionie sprzyja malejąca dominacja Moskwy, szczególnie po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. Kraje Azji Środkowej aktywnie poszukują dywersyfikacji, oddalając się od zależności od Rosji i badają partnerstwa polityczne, gospodarcze i infrastrukturalne z Rosją.

Turkmenistan, jako jeden z najbogatszych w energię krajów świata, posiada znaczne zasoby ropy i gazu ziemnego. Zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem potwierdzonych zasobów gazu, po Rosji, Iranie i Katarze. Obecnie Turkmenistan eksportuje gaz głównie do Chin i Rosji.

W listopadzie 2022 roku wicepremier Turkmenistanu potwierdził, że jego kraj pozostaje zaangażowany w projekt rurociągu transkaspijskiego, którego celem jest transport turkmeńskiego gazu do Europy z pominięciem Rosji. Projekt zakłada dostarczanie na rynek europejski do 30 mld m3 turkmeńskiego gazu rocznie przez Azerbejdżan, Gruzję i Turcję na co najmniej 30 lat.