Jak wynika z opublikowanego najnowszego raportu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), gospodarki Azji Centralnej odnotowały silny wzrost w pierwszej połowie 2023 r.

Ułatwiło to wznowienie handlu międzynarodowego i turystyki, a także wysoki poziom migracji i przekazów pieniężnych z Rosji.

Według Banku wzrost PKB w regionie będzie silny i wyniesie 5,7 proc. w 2023 r. i 5,9 proc. w 2024 r. Niedawne przyspieszenie wzrostu gospodarczego, napędzane zwiększonymi wydatkami rządowymi, wznowieniem pełnej współpracy gospodarczej z Chinami, wzrostem handlu pośredniego z Rosją oraz przekazami pieniężnymi i delokalizacją przedsiębiorstw z Rosji, prawdopodobnie będzie się utrzymywać.

W Azji Środkowej i niektórych krajach Kaukazu wzrost gospodarczy w 2022 r. i w pierwszej połowie 2023 r. utrzymywał się na wysokim poziomie rok do roku. Było to efektem pośredniego handlu z Rosją, a także wysokiego poziomu migracji do Rosji, dostarczających kolejnych przekazów pieniężnych z Rosji, co przyczyniło się do stałego wzrostu płac realnych.

Wzrost w Kazachstanie i Kirgistanie

EBOR zauważa jednak, że wyższe koszty finansowania zewnętrznego mogą wpłynąć na zainteresowanie inwestycjami w regionie i na ich skalę. Jednocześnie niedawne zakłócenia w dostawach wody i energii mogą skłonić władze do wdrożenia od dawna oczekiwanych reform taryfowych, a także efektywniejszego zarządzania zasobami.

Według Banku gospodarka Kazachstanu wzrośnie o 5,0 proc. zarówno w 2023, jak i 2024 roku, choć istotnym czynnikiem ryzyka jest niepewność dotycząca cen ropy. W kraju odnotowano znaczny wzrost w takich sektorach, jak handel detaliczny i hurtowy oraz budownictwo.

Wzmocniła się rola Kazachstanu jako centrum handlowego obsługującego wszystkie rynki w regionie Azji Środkowej, co skutkuje wzrostem inwestycji publicznych i prywatnych w rozwiązania infrastrukturalne, transportowe i logistyczne. Jednocześnie kontynuacja wojny na Ukrainie wiąże się ze znacznymi zagrożeniami dla funkcjonowania terminalu Caspian Pipeline Consortium na Morzu Czarnym, który zapewnia lwią część eksportu ropy z Kazachstanu.

Oczekuje się, że PKB Republiki Kirgiskiej wzrośnie o 4,6 proc. w 2023 r. i 7 proc. w 2024 r. W pierwszych siedmiu miesiącach 2023 r. wzrost gospodarczy spowolnił do 2,9 proc. rok do roku ze względu na niższą produkcję metali (głównie złota) i spowolnienie w sektorze rolnym. Jednocześnie dzięki silnemu popytowi zewnętrznemu nastąpił znaczący skok w rozwoju przemysłu tekstylnego. 

Nastąpił także znaczny wzrost turystyki, co z kolei doprowadziło do wzrostu produkcji żywności, hotelarstwa oraz handlu detalicznego i hurtowego. Bank ostrzega, że ​​wzrost gospodarczy kraju może ograniczać niedobory zasobów wody i energii, a także wtórne sankcje, jakie mogą zostać nałożone na kraj w związku z aktywnym udziałem w pośredniej wymianie handlowej z Rosją.

Wzrost w Tadżykistanie i Uzbekistanie

Oczekuje się, że gospodarka Tadżykistanu wykaże silny wzrost na poziomie 7,5 proc. zarówno w 2023, jak i 2024 roku. Zacieśnienie współpracy regionalnej, inwestycje publiczne (zwłaszcza w infrastrukturę wodną i energetyczną), napływ przekazów pieniężnych z Rosji oraz silny rozwój przemysłu i rolnictwa to główne czynniki wzrostu. Spowolnienie wzrostu gospodarczego w Chinach i konflikty transgraniczne spowodowane niedoborami wody mogą negatywnie wpłynąć na przyszłe perspektywy wzrostu.

Według instytucji wzrost PKB Uzbekistanu wyniesie 6,5 proc. zarówno w 2023, jak i 2024 roku, czemu będzie sprzyjać silny popyt krajowy napędzany rosnącymi płacami nominalnymi i rosnącą akcją kredytową. Szczególnie imponujące wyniki zanotowano w handlu detalicznym, budownictwie, usługach i rolnictwie. Dobrze zarządzane pierwsze oferty publiczne i prywatyzacje mogą poprawić perspektywy wzrostu. Spowolnienie wzrostu gospodarczego może być spowodowane ograniczeniem przekazów pieniężnych (głównie z Rosji), pogorszeniem się infrastruktury oraz problemami z zaopatrzeniem w wodę.