Wielkość handlu między Tadżykistanem a Kirgistanem znacznie spadła. Po krwawych starciach na granicy tadżycko-kirgiskiej w kwietniu 2021 roku Kirgistan jednostronnie zamknął granicę z Tadżykistanem, ale mimo to obroty handlowe między oboma państwami nie zatrzymały się całkowicie, choć znacznie się zmniejszyły.
Według oficjalnych informacji, w pierwszej połowie tego roku obroty handlowe między oboma krajami wyniosły prawie 7 mln dolarów, czyli o prawie 60 proc. mniej niż rok temu.
Szef Służby Celnej Tadżykistanu, Khurshed Karimzoda, powiedział, że ,,większość obrotów handlowych to import, który wynosi 6,3 miliona dolarów”. „Cały ten import odbywał się przez Kazachstan i Uzbekistan. Zasadniczo węgiel i inne produkty były importowane z Kirgistanu”.
Między Tadżykistanem a Kirgistanem znajduje się pięć posterunków celnych, które są zamknięte od ponad roku. Według szefa Służby Celnej Tadżykistanu, obecnie na granicy tadżycko-kirgiskiej praktycznie nie ma przemytu.
Eksperci twierdzą, że pomimo faktu, że granica między dwoma państwami jest zamknięta, obecność obrotów handlowych między Tadżykistanem a Kirgistanem jest dowodem na znaczenie obrotu handlowego dla gospodarek obu krajów.
W jaki sposób dwa kraje są od siebie zależne?
Otwarcie granicy między krajami tak szybko, jak to możliwe, leży w interesie obu stron. Od czasu zerwania wszystkich więzi między krajami, cena paliwa w Tadżykistanie znacznie wzrosła. Jednocześnie Tadżykistan może eksportować dużo owoców do Kirgistanu, ponieważ większość owoców i warzyw produkowanych w Tadżykistanie, jak na przykład cytryna, nie jest produkowane w Kirgistanie. Oznacza to, że cytryny są importowane do Kirgistanu z innych krajów. Jest to długa lista produktów.
W czasie, gdy stosunki między Tadżykistanem a Kirgistanem były normalne, obroty handlowe osiągnęły 185 milionów dolarów. Urzędnicy ze Służby Celnej nie sprecyzowali dokładnie, co jest obecnie eksportowane z kraju do Kirgistanu. Wcześniej było wiele doniesień o przemycie towarów między państwami. Teraz, chociaż szef Służby Celnej Tadżykistanu podkreśla brak przemytu towarów między krajami jako takimi, niektórzy obserwatorzy mówią o jego obecności.
Tadżykistan chce, Kirgistan nie…
Te dwa sąsiednie kraje są zaangażowane w tak ważne projekty gospodarcze, jak CASA-1000, budowa linii kolejowej Chiny-Kirgistan-Tadżykistan-Afganistan-Iran, której los, według niektórych ekspertów, zależy od rozwiązania problemów granicznych. Chłód stosunków i zamknięcie granic wpłynęły nie tylko na projekty regionalne, ale także na handel transgraniczny i warunki życia ludności po obu stronach granicy.
Wydaje się, że Tadżykistan chce rozwijać handel i wymianę z sąsiadem, ale Kirgistan nie wykazał chęci w tym zakresie. Pomimo oficjalnych spotkań i uczestnictwa na najwyższym szczeblu spotkań, istniejące problemy między krajami nie zostały rozwiązane. 24 maja ubiegłego roku kirgiski rząd decyzją zawiesił tranzyt, a także pobyt obywateli Tadżykistanu na swoim terytorium , do czasu rozwiązania kwestii granicznych.
Decyzja ta została podjęta przez stronę kirgiską po starciach na granicy, do których doszło 28 i 29 kwietnia 2021 roku, w wyniku których po obu stronach zginęło kilkadziesiąt osób, a setki zostały ranne. Tadżykistan poinformował, że po stronie tadżyckiej zginęło 19 osób, a 87 zostało rannych. Według kirgiskich władz w starciach tych zginęło 36 osób, a 183 zostały ranne. Długość granicy między dwoma państwami wynosi 987 km, a jej część nie została jeszcze oficjalnie ustalona. Od czasu do czasu pojawiają się konflikty wzdłuż linii granicznej między Tadżykistanem a Kirgistanem, w których strony zawsze obwiniają się nawzajem.