Uzbekistan, najbardziej dynamicznie rozwijający się w ostatnich pięciu latach kraj Azji Centralnej, obchodził w środę (1 września) 30. rocznicę uzyskania niepodległości od Związku Radzieckiego.

Przywódcy twierdzą, że rocznica jest kamieniem milowym w dalszym budowaniu państwa. Kraj Azji Centralnej czeka na kolejny etap swojego rozwoju, który niektórzy nazywają „nowym renesansem”.

Prezydent Szawkat Mirzijojew objął w 2016 roku władzę nad najludniejszym krajem Azji Centralnej po śmierci swojego twardogłowego poprzednika i patrona Islama Karimowa, sygnalizując zmianę w polityce zagranicznej, podczas której państwo to otworzyło się na świat i zaangażowało we współpracę regionalną.

Nowy Uzbekistan

Muzułmański Uzbekistan, ale zdecydowanie świecki jest domem dla 33 milionów ludzi, z których 20 milionów może głosować. Mirzijojew ma wygrać wybory prezydenckie zaplanowane na 24 października, choć oczekuje się, że kandydaci opozycji będą w stanie zmierzyć swoje wpływy i poparcie.

Mirzijojew w trakcie obchodów państwowych wymienił osiągnięcia kraju na przestrzeni ostatnich 30 lat, wspomniał także o błędach z przeszłości. Mówił o „Nowym Uzbekistanie” i kolejnym etapie jego rozwoju, który nazwał „kolejnym renesansem”. Pod rządami Mirzijojewa Uzbekistan położył nacisk na rozwój sektora turystycznego oraz zachowanie i rozwój miejsc światowego dziedzictwa, takich jak Samarkanda, Buchara i Chiwa.

Prezydent określił „Nowy Uzbekistan” jako „państwo rozwijające się w ścisłej zgodności w oparciu o zasady przyjaźni i współpracy ze społecznością międzynarodową, z ostatecznym celem którym jest stworzenie wolnego, wygodnego i dostatniego życia dla naszych ludzi”. Choć według zachodnich standardów Uzbekistanu nie można określić jako w pełni rozwiniętej demokracji, to za Mirzijojewa wprowadzono częściowo demokratyczne reformy, które przypominają „kontrolowaną demokratyzację” zachodzącą u jego sąsiada, Kazachstanu.

Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) uznała, że ​​systematyczne i systemowe wykorzystywanie pracy dzieci i pracy przymusowej w uzbeckim przemyśle bawełnianym dobiegło końca, chociaż nadal istnieją pewne lokalne nieprawidłowości. Od czasów sowieckich dzieci w wieku szkolnym brały udział w zbiorach bawełny, co było uważane za normalną praktykę.

„Dzisiejszy Uzbekistan to nie Uzbekistan, o którym marzymy. Przed nami jeszcze długa i trudna droga. Wcześniej nasza droga nie była łatwa, a potem też nie będzie. Nie powinniśmy jednak bać się śmiało iść naprzód, podejmować niekonwencjonalne, nieoczekiwane decyzje […] w interesie naszego narodu” – powiedział w trakcie państwowych obchodów Mirzijojew.

Prezydent podkreślił, że „Nowy Uzbekistan” dotyczy przede wszystkim nowych relacji gospodarczych i nowej wizji gospodarczej. System gospodarczy naszego kraju ulega całkowitej restrukturyzacji i jeśli jest to nawet trudne, to zaczęliśmy wprowadzać w życie mechanizmy rynkowe – powiedział.

Otwarcie regionalne

Za Karimowa Uzbekistan miał najbardziej restrykcyjny i dziwaczny reżim walutowy, co zniechęcało zagranicznych inwestorów. Mirzijojew powiedział, że są to teraz „rzeczy przeszłości” i nie ma nic prostszego niż wypłata pieniędzy z kart debetowych za pośrednictwem bankomatów lub nabycie i rejestracja mieszkań i nieruchomości w dowolnym regionie Uzbekistanu.

Międzynarodowi eksperci twierdzą, że przed pandemią Uzbekistan stał się regionalnym liderem wzrostu napływu inwestycji zagranicznych. W 2019 roku wielkość inwestycji zagranicznych wzrosła 2,3 razy i wyniosła 4,2 mld USD. Największe zainteresowanie wykazywały Chiny, Niemcy, USA i Rosja.

W swoim wystąpieniu Mirzijojew poruszył także kwestię współpracy regionalnej, stwierdzając, że problemy narosłe przez lata w stosunkach z krajami sąsiednimi zostały rozwiązane. „Granice zostały otwarte. Zerwane więzi między sąsiadami, braćmi, ojcem i synem, krewnymi zostały przywrócone. Ludzie zaczęli swobodnie podróżować z jednego kraju do drugiego. Problemy wizowe zostały rozwiązane. Więzi handlowe, gospodarcze, kulturalne i humanitarne rozwijają się w przyspieszonym tempie.” – stwierdził lider Uzbekistanu.

Uzbekistan został pochwalony przez społeczność światową, zwłaszcza UE, za zorganizowanie konferencji wysokiego szczebla na temat łączności w Azji Centralnej w dniach 15-16 lipca. W sprawie Afganistanu prezydent również używa konstruktywnego tonu. „Uzbekistan, jako najbliższy sąsiad Afganistanu, jest zainteresowany wczesnym ustanowieniem pokoju i stabilności w tym kraju” – stwierdził niedawno prezydent.

Wycofanie się USA z Afganistanu wywołało obawy w regionie o możliwym rozlaniu się napięć. Uzbekistan przyjął około 400 uchodźców z Afganistanu i umieścił ich w tymczasowych kwaterach w pobliżu afgańskiej granicy – poinformowała w zeszłym tygodniu rosyjska państwowa agencja informacyjna TASS. Nie jest jasne, ilu Afgańczyków przedostało się do Uzbekistanu od czasu, gdy Talibowie opanowali Afganistan.