Armenia i Unia Europejska rozpoczęły rozmowy w sprawie liberalizacji reżimu wizowego, a premier Nikol Paszynian stwierdził, że „trwają” również rozmowy na temat ewentualnej oferty członkostwa. Paszynian spotkał się z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Margaritisem Schinasem podczas jego wizyty w Erywaniu, aby przeprowadzić rozmowy na temat liberalizacji wizowej UE dla Armenii.

Podczas spotkania Paszynian stwierdził, że w Armenii „trwają” rozmowy na temat możliwości przystąpienia do UE. „To nie jest prosta sprawa, ale stała się częścią armeńskiej agendy politycznej, dlatego konieczne jest podejście do tego tematu gruntowne, kompleksowe i głębokie” – powiedział Paszynian. Zauważył również, że Armenia rozszerza swoją agendę z UE, nazywając to „ważnym momentem” dla stosunków UE-Armenia.

Podczas wizyty Schinas rozmawiał o liberalizacji wizowej z wicepremierem Armenii Mherem Grigorjanem. Schinas pochwalił rozmowy jako mające „szczególne znaczenie historyczne”, dodając, że przyniosą one „wiele namacalnych korzyści” dla różnych sektorów w Armenii. Ocenił, że rozmowy nie powinny być postrzegane jako „odosobniona inicjatywa”, ale raczej jako „kolejny przejaw zaangażowanej postawy Unii Europejskiej wobec Armenii”.

Prace trwają

Schinas zauważył jednak, że uzyskanie liberalizacji reżimu wizowego byłoby dla Armenii „wymagającym” procesem i wymagałoby „znacznego stopnia zaangażowania ze strony rządu Armenii oraz naszego wsparcia”. Grigorjan z zadowoleniem przyjął tę inicjatywę i powiedział, że Armenia postrzega ją jako „strategiczny program dalszej modernizacji w dziedzinie migracji, mobilności i zarządzania granicami, a my uznajemy konieczność kontynuowania i ukierunkowanych wysiłków, aby osiągnąć ten cel”.

We wspólnym oświadczeniu wydanym po spotkaniu Grigoriana i Schinasa, podkreślono, że UE będzie „kontynuować bieżące wysiłki na rzecz wspierania kompleksowego programu reform Armenii, zwłaszcza w obszarach, które mają kluczowe znaczenie dla przyszłego ruchu bezwizowego do UE”. „Zanim Rada UE i Parlament Europejski podejmą ostateczną decyzję w sprawie liberalizacji reżimu wizowego, wszystkie kryteria muszą zostać w pełni spełnione” – czytamy w oświadczeniu.

UE wymaga, aby kraje spełniły określone kryteria, zanim umożliwią bezwizowy wjazd do strefy Schengen obywatelom krajów, które prowadzą rozmowy w sprawie liberalizacji reżimu wizowego. Zanim obywatele Gruzji, Mołdawii i Ukrainy uzyskali bezwizowy wjazd do UE, Gruzja, Mołdawia i Ukraina miały za zadanie spełnić cztery bloki wymogów, które Komisja Europejska określiła mianem punktów odniesienia, a które dotyczyły takich kwestii, jak zarządzanie granicami, migracja i azyl, porządek publiczny i bezpieczeństwo publiczne oraz stosunki zewnętrzne i prawa podstawowe.

Organy UE mogą domagać się przeglądu aktów o liberalizacji reżimu wizowego w odniesieniu do krajów, które już je otrzymały. W kwietniu Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską do „niezwłocznej oceny” wpływu kontrowersyjnej gruzińskiej ustawy o agentach zagranicznych na spełnienie kryterium praw podstawowych.

Trwają prace nad „bardziej ambitnym programem”

Rozmowy w sprawie liberalizacji reżimu wizowego wpisują się w „ambitny” program partnerstwa ogłoszony przez UE i Armenię w lutym, który obejmuje również współpracę w dziedzinie handlu i bezpieczeństwa. Podczas wizyty Schinasa wicepremier Grigorjan stwierdził, że dwustronne więzi między jego krajem a UE nigdy nie były „tak intensywne jak w ostatnich latach”.

„Obecnie trwają negocjacje w sprawie nowego programu z ambitniejszymi i bardziej kompleksowymi priorytetami partnerstwa, a także programem na rzecz odporności i wzrostu, którego celem jest poszerzenie horyzontów współpracy, wdrożenie reform i zapewnienie stabilności społeczno-gospodarczej” – powiedział Grigorjan. Wizyta Schinasa, w Armenii, zbiega się w czasie z coraz większym oddalaniem się Erywania od swojego tradycyjnego sojusznika, Rosji, w miarę pogarszania się relacji.

W kwietniu UE uruchomiła plan na rzecz odporności i wzrostu, w którym przeznaczyła 270 mln euro (300 mln dolarów) dla Armenii na lata 2024–2027. Zatwierdziła również pakiet pomocy wojskowej dla Armenii o wartości 10 mln euro (11 mln dolarów) w ramach Instrumentu na rzecz Pokoju UE latem tego roku.