Krajowe przedsiębiorstwa energetyczne Tadżykistanu i Afganistanu podpisały porozumienie w sprawie dostaw energii elektrycznej z Tadżykistanu do Afganistanu w 2022 r.
Według informacji zamieszczonych na oficjalnej stronie internetowej Barqi Tojik (państwowego przedsiębiorstwa energetycznego Tadżykistanu) dokument został podpisany 26 grudnia w Taszkencie, stolicy Uzbekistanu, przez dyrektora generalnego Barqi Tojik Mirzo Ismoilzoda i dyrektora generalnego Da Afganistan Breshna Sherkat Hafiz Mohammad Amin.
Na mocy tej umowy Tadżykistan będzie dostarczał codziennie do 400 megawatów (MW) energii elektrycznej do Afganistanu od maja do września przyszłego roku. Barqi Tojik podkreśla, że umowa ma wyłącznie charakter gospodarczy.
Tymczasem strona internetowa DABS podaje, że umowa została podpisana w wyniku dwudniowych negocjacji między obiema stronami. Strony omawiały również kwestie związane z połączeniami regionalnymi i projektami rozwojowymi, takimi jak CASA 1000 i budowa linii przesyłowej 500 kV.
DABS informuje, że pod koniec wizyty delegacja afgańska podkreśliła wagę współpracy z Tadżykistanem i zapewniła, że siły bezpieczeństwa i obrony Islamskiego Emiratu Afganistanu (MAE) są gotowe do zapewnienia bezpieczeństwa zawieszonym projektom.
Tadżykistan w ciągu pierwszych jedenastu miesięcy tego roku wyeksportował energię elektryczną o wartości około 94 mln USD, co według Agencji Statystycznej przy prezydencie Tadżykistanu było o 80 proc. więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.
Obecnie Tadżykistan dostarcza energię elektryczną do Uzbekistanu i północnych prowincji Afganistanu w ramach kontraktów zawartych z przedsiębiorstwami energetycznymi tych krajów. Na początku tego roku koncerny energetyczne Tadżykistanu i Afganistanu podpisały porozumienie o dostawach około 1,5 mld kWh energii elektrycznej z Tadżykistanu do Afganistanu w 2021 roku.
Tadżykistan dostarcza energię elektryczną do Afganistanu w tempie 3,0 centów za 1 kWh linią przesyłową 110 kV oraz 4,5 centa za 1 kWh linią przesyłową 220 kV. Zgodnie z zawartymi porozumieniami Tadżykistan dostarcza energię elektryczną do krajów sąsiednich (Afganistan i Uzbekistan) tylko w okresie maj-wrzesień.
Tadżykistan dysponuje wystarczającymi nadwyżkami energii wodnej w okresie letnim (od 1 maja do 30 września), aby móc eksportować moc do krajów sąsiednich. W okresie styczeń-listopad br. Tadżykistan wytworzył 18,7 mld kWh energii elektrycznej, czyli o 5,7 proc. więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.
Jednak racjonowanie energii elektrycznej w Tadżykistanie jest zwykle narzucane jesienią i zimą, zwłaszcza po suchym lecie. W tych miesiącach poziom wody jest niski, a zużycie energii elektrycznej wzrasta. Mieszkańcy obszarów wiejskich doświadczają sporych niedoborów energii elektrycznej w okresie zimowym.
Firma Barqi Tojik jest w całości własnością rządu. Jest też właścicielem i operatorem większości elektrowni, a także odpowiada za usługi przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej dla około 8 milionów ludzi we wszystkich regionach kraju z wyjątkiem GBAO (Region Autonomiczny Górnego Badachszanu).
Dwie z elektrowni wodnych – Sangtuda-1 i Sangtuda-2 – zostały zbudowane dzięki inwestycjom rosyjskich i irańskich przedsiębiorstw państwowych i dostarczają energię elektryczną do Barqi Tojik w ramach 20-letnich umów zakupu energii. Trzecia Roghun HPP – jest w budowie. Pamir Energy Company (PEC) wytwarza i dostarcza energię elektryczną ponad 200 000 osób w GBAO na podstawie 25-letniej umowy koncesyjnej.
Da Afganistan Breshna Sherkat (DABS) jest firmą założoną zgodnie z ustawą Islamskiej Republiki Afganistanu (IROA) o korporacjach i ograniczonej odpowiedzialności. DABS jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, której wszystkie akcje należą do rządu Afganistanu. DABS obsługuje i zarządza wytwarzaniem, importem, przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej w Afganistanie na zasadach komercyjnych.