29 czerwca w Duszanbe Emomali Rachmon spotkał się z przywódcą Kirgistanu Sadyrem Żaparowem. Prezydent Kirgistanu przybył do Tadżykistanu z oficjalną wizytą wieczorem 28 czerwca. Odbył nieformalne spotkanie z prezydentem Tadżykistanu w wiejskiej rezydencji Bakhor. 29 czerwca w „Pałacu Narodu” w Duszanbe odbyła się oficjalna ceremonia powitania.
To pierwsza wizyta Sadyra Żaparowa w Tadżykistanie jako prezydenta. Miała miejsce dwa miesiące po krwawym konflikcie na granicy obu krajów. Konflikt zbrojny na granicy Kirgistanu i Tadżykistanu miał miejsce 28-30 kwietnia. W rezultacie ze strony kirgiskiej zostały ranne 154 osoby, zginęło 36 osób. Władze tadżyckie oficjalnie ogłosiły 19 zabitych i 87 rannych.
„Wydarzenia z 28-29 kwietnia stały się trudnym sprawdzianem dla naszych krajów.” – powiedział na początku spotkania ze swoim tadżyckim odpowiednikiem lider Republiki Kirgiskiej. Podczas konfliktu zbrojnego na granicy tadżycko-kirgiskiej po obu stronach zginęło kilkadziesiąt osób, setki zostało rannych, a domy i inne przedmioty zostały zniszczone.
Rozmowy w cieniu konfliktu
Rozmowy między prezydentami Kirgistanu i Tadżykistanu trwały kilka godzin. Po rozmowach służba prasowa prezydenta Kirgistanu poinformowała, że strony podpisały 4 dokumenty: umowę o współpracy w zakresie emerytur i ubezpieczeń społecznych, memorandum o współpracy w dziedzinie służby cywilnej, memorandum o współpracy w obszar polityki młodzieżowej oraz memorandum o współpracy agencji informacyjnych „Kabar” i „Khovar”.
Wśród dokumentów nie ma umów o granicy, ale Emomali Rachmon po rozmowach zauważył, że główna kwestia stosunków dwustronnych związana jest z delimitacją, wytyczeniem granicy państwowej, podkreślając konieczność „znalezienia jak najszybciej obustronnie akceptowalne rozwiązanie dla obu stron”. Sadyr Żaparow po rozmowach ze swoim tadżyckim odpowiednikiem powiedział, że „planowane są dalsze kroki w celu rozwiązania wszystkich problemów granicznych i aktywnej kontynuacji prac nad opisaniem przebiegu kirgisko-tadżyckiej granicy państwowej”.
„Podczas rozmów doszło do znaczącej wymiany poglądów w kwestiach delimitacji i demarkacji kirgisko-tadżyckiej granicy państwowej. Prezydent wyraził nadzieję, że strony będą prowadzić skuteczną i owocną pracę podczas nadchodzącego 17. posiedzenia Komisji Międzyrządowej, które w najbliższym czasie odbędzie się w Biszkeku.”- poinformowała służba prasowa Żaparowa. Odnotowano, że strony zgodziły się na wzmocnienie prac na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności na terenach przygranicznych, tłumienia wszelkich destrukcyjnych działań mających na celu podżeganie do nienawiści etnicznej wśród miejscowej ludności.
Prezydenci oświadczyli, że nie dopuszczą do powstania konfliktów granicznych na granicy tadżycko-kirgiskiej oraz że strony powinny przestrzegać zobowiązań międzynarodowych i norm prawa międzynarodowego. Wyrazili zamiar budowania konstruktywnego dialogu na wzajemnie akceptowalnych warunkach, uwzględnienie interesów obu stron i rozwiązywanie pojawiających się problemów wyłącznie środkami pokojowymi i metodami polityczno-dyplomatycznymi.
Ożywienie dwustronnej współpracy handlowej i politycznej
Szefowie państw opowiedzieli się również za przyspieszeniem negocjacji w ramach Międzyrządowej Komisji ds. Wyznaczenia i Wyznaczenia Kirgisko-Tadżyckiej Granicy Państwowej, zgodzili się stworzyć korzystne warunki życia dla etnicznych Kirgizów w Tadżykistanie i etnicznych Tadżyków w Kirgistanie, a także zwrócili uwagę na spadek wolumenu wzajemnej wymiany handlowej.
Po rozmowach Sadyr Żaparow i Emomali Rachmon przyjęli wspólne oświadczenie. Zawiera 25 punktów, które opisują stanowisko w różnych kwestiach – intensyfikacja współpracy w sferze politycznej, gospodarczej, kulturalnej, humanitarnej, wzajemne wspieranie inicjatyw międzynarodowych obu krajów w określonych kwestiach, współdziałanie w ramach organizacji międzynarodowych takich jak ONZ, WNP. Przywódcy Tadżykistanu i Kirgistanu omówili sytuację w północnym Afganistanie, gdzie w ostatnich tygodniach aktywni są bojownicy radykalnego ruchu talibów.
„Prezydenci wyrażają wolę budowania konstruktywnego dialogu na wzajemnie akceptowalnych warunkach, z uwzględnieniem interesów obu stron i rozwiązywania pojawiających się problemów wyłącznie środkami pokojowymi i metodami polityczno-dyplomatycznymi. Szefowie państw omówili kwestie związane z delimitacją i demarkacją kirgisko-tadżyckiej granicy państwowej. Opowiedzieliśmy się za przyspieszeniem negocjacji i znalezieniem wzajemnie akceptowalnych rozwiązań w ramach Międzyrządowej Komisji ds. Wyznaczenia i Wyznaczenia Kirgisko-Tadżyckiej Granicy Państwowej.” – czytamy we wspólnym oświadczeniu.
Żaparow i Rachmon odnotowali spadek wolumenu dwustronnych obrotów handlowych i wezwali do podjęcia działań, w tym zorganizowania wspólnych misji gospodarczych, wystaw i forów biznesowych. Wyrazili także zaniepokojenie trwającym przemytem towarów na obszarach przygranicznych, zauważając, że jest to szkodliwe dla dwustronnych stosunków gospodarczych.
Powiązany artykuł